Սուրբ Պատարագ / Heilige Messe

 ssrpotz6ՀԱՅԱՍՏԱՆԵԱՅՑ
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՈՒՂՂԱՓԱՌ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ
ՍՈՒՐԲ ԵՒ ԱՆՄԱՀ ՊԱՏԱՐԱԳԸ

Քահանան. Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:

Հայր մեր որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո։ Եկեսցէ արքայութիւն քո։ Եղիցին կամք քո, որպէս յերկինս եւ յերկրի։ Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր։ Եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց։ Եւ մի տանիր մեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ: Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

Քահանան. Զսաղմոսերգութիւնս եւ զաղաչանս ընկալցի մարդասէրն Աստուած, ի հաճոյս բարերար կամաց իւրոց: Մեր մեղացն եւ բազում յանցանացն թողութիւն շնորհեսցէ, ի չարեաց փրկեսցէ, ի մեղաց ազատեսցէ: Եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն:

Badarak Karn 4ՄԱՍ Ա. ՊԱՏՐԱՍՏՈՒԹԻՒՆ

Դպիրներ. Խորհուրդ խորին, անհաս, անսկիզբն, որ զարդարեցեր զվերին պետութիւնդ, ի յառագաստ անմատոյց լուսոյն, գերապանծ փառօք զդասս հրեղինաց:

Անճառահրաշ զօրութեամբ ստեղծեր զԱդամ պատկեր տիրական եւ նազելի փառօք զգեստաւորեցեր ի դրախտն յԱդենի տեղի բերկրանաց:

Չարչարանօք քո Սուրբ Միածնիդ նորոգեցան արարածք ամենայն եւ վերստին մարդն անմահացաւ զարդարեալ ի զգեստ անկողոպտելի:

Թագաւոր երկնաւոր, զեկեղեցի քո անշարժ պահեա եւ զերկրպագուս անուանդ քում պահեա ի խաղաղութեան:

Եթէ պատարագիչը Կաթողիկոսն է կամ Առաջնորդ Եպիսկոպոսը,
երգչախումբը փոխան “Խորհուրդ Խորին” շարականի, կ’երգէ.

Հրաշափառ Աստուած եւ միշտ բարեխնամող, որ յառաջ գիտութեան զփրկութիւն Հայաստանեայց սկզբնաւորեցեր, ի պարթեւական մեղապարտ ազգէն Լուսաւորիչ մեզ շնորհեցեր, վասն որոյ բարեխօսութեամբ սորա, Փրկիչ կեցո զմեզ, այժմ եւ ի քո ահաւոր գալստեանն:

Քահանան. Եւ վասն Սրբուհւոյ Աստուածածնի բարեխօսութեանն, Տէր, ընկալ զաղաչանս մեր եւ կեցո զմեզ:

Սարկաւագ. Սուրբ զԱստուածածինն եւ զամենայն սուրբս բարեխօս արասցուք առ Հայր ի յերկինս, զի կամեցեալ ողորմեսցի եւ գթացեալ կեցուսցէ զարարածս իւր. Ամենակալ Տեր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա:

Քահանան. Ընկալ Տեր զաղաչանս մեր, բարեխօսութեամբ Սուրբ Աստուածածնի՝ անարատ ծնողի Միածնի Որդւոյ քո եւ աղաչանօք ամենայն սրբոց քոց եւ աւուրս շնորհիւ (կամ որոց այսօր է յիշատակ): Լուր մեզ, Տէր, եւ ողորմեա, ներեա, քաւեա եւ թող զմեղս մեր: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Որդւոյ եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Մեղայ Աստուծոյ:

Խոստովանիմ առաջի Աստուծոյ եւ Սրբուհւոյ Աստուածածնի եւ առաջի ամենայն սրբոց (պատարագիչը կը դառնայ դէպի ժողովուրդը եւ կը շարունակէ) եւ առաջի ձեր հարք եւ եղբարք զամենայն մեղս զորս գործեալ եմ: Քանզի մեղայ խորհրդով, բանիւ եւ գործով եւ ամենայն մեղօք զորս գործեն մարդիկ: Մեղայ, մեղայ: Աղաչեմ զձեզ, խնդրեցէք վասն իմ յԱստուծոյ զթողութիւն:

Ժամօրհնող Քահանան. Ողորմեսցի քեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողութիւն շնորհեսցէ ամենայն յանցանաց քոց՝ անցելոյն եւ այժմուս եւ յառաջակայէն փրկեսցէ եւ հաստատեսցէ յամենայն գործս բարիս: Եւ հանգուսցէ զքեզ ի հանդերձեալ կեանս. ամէն:

Քահանան. Ազատեսցէ եւ զձեզ մարդասէրն Աստուած եւ թողցէ զամենայն յանցանս ձեր, տացէ ժամանակ ապաշխարելոյ եւ գործելոյ զգործս բարիս: Ուղղեսցէ եւ զառաջակայ կեանս ձեր շնորհօք Սուրբ Հոգւոյն, հզօրն եւ ողորմածն եւ նմա փառք յաւիտեանս. ամէն:

Դպիրներ. Յիշեսջիր եւ զմեզ առաջի անմահ Գառինն Աստուծոյ:

Քահանան. Յիշեալ լիջիք առաջի անմահ Որդւոյն Աստուծոյ:

Աղաղակեցէք առ Տէր ամենայն երկիր, ծառայեցէք Տեառն ուրախութեամբ։

Մտէք առաջի նորա ցնծութեամբ, ծաներուք զի նա է Տէր Աստուած մեր։

Նա արար զմեզ եւ ոչ մեք էաք, մէկ ժողովուրդ եւ խաշն արօտի նորա։

Մտէք ընդ դրունս նորա խոստովանութեամբ, եւ օրհնութեամբ ի յարկս նորա։

Խոստովան եղերուք Տեառն, եւ օրհնեցէք զանուն նորա։

Քաղցր է Տէր, յաւիտեան է ողորմութիւն նորա, յազգէ մինչեւ յազգ է ճշմարտութիւն նորա։

Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Սարկաւագ. Սուրբ եկեղեցեաւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա:

Քահանան. Ի մէջ տաճարիս եւ առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք. զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո փառաւորեմք: Եւ քեզ մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանան. Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:

Սարկաւագ. Դատ արա ինձ, Աստուած, եւ իրաւ արա ինձ ի դատաստանի իմում:

Քահանան. Յազգէ, որ ոչ է սուրբ, ի մարդոյ մեղաւորէ, նենգաւորէ փրկեա զիս:

Սարկաւագ. Դու, Աստուած, հզօրիչ իմ ես, ընդէ՞ր մոռացար զիս, ընդէ՞ր տրտում գնամ ես ի նեղել թշնամւոյ իմոյ:

Քահանան. Առաքեա, Տէր, զլոյս քո եւ զճշմարտութիւն քո, զի առաջնորդեսցեն ինձ եւ հանցեն զիս ի լեառն սուրբ եւ ի յարկս քո:

Սարկաւագ. Մտից առաջի սեղանոյ Աստուծոյ, առ Աստուած, որ ուրախ առնէ զմանկութիւն իմ:

Քահանան. Խոստովան եղեց քեզ օրհնութեամբ, Աստուած, Աստուած իմ:

Սարկաւագ. Արդ, ընդէ՞ր տրտում ես անձն իմ, կամ ընդէ՞ր խռովես զիս: Յուսայ առ Աստուած, խոստովանեա նմա. փրկիչ երեսաց իմոց Աստուած է:

Քահանան. Փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ:

Սարկաւագ. Այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն: Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք: Օրհնեսցուք զամենակալն Աստուած, Հայր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, որ արժանի արար զմեզ կալ ի տեղւոջ փառաբանութեան եւ երգել զերգս հոգեւորս: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Քահանան. Ի յարկի քում սրբութեան եւ ի տեղւոջս փառաբանութեան, հրեշտակաց բնակարանիս եւ մարդկան քաւարանիս, առաջի աստուածընկալ եւ պայծառացեալ սուրբ նշանացս եւ սուրբ սեղանոյս, խոնարհեալ երկիւղիւ երկիրպագանեմք, զսուրբ, զհրաշալի եւ զյաղթող զՏէրութիւնդ (կամ յաւուր պատշաճի) քո օրհնեմք եւ փառաւորեմք: Եւ քեզ ընդ երկնային զօրսն մատուցանեմք զօրհնութիւն եւ զփառս ընդ Հօր եւ ընդ Հոգւոյդ Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Badarak Karn 4ՄԱՍ Բ. ՃԱՇՈՒ

Դպիրներ. Բարեխօսութեամբ մօր քո եւ կուսի ընկալ զաղաչանս քոց պաշտօնէիցս, որ գերագոյն քան զերկինս պայծառացուցեր սուրբ զեկեղեցի արեամբ քո, Քրիստոս, եւ ըստ երկնայնոցն կարգեցեր ի սմա զդասս առաքելոց եւ մարգարէից, սուրբ վարդապետաց:

Այսօր ժողովեալ դասք քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ կղերիկոսաց խունկ մատուցանեմք առաջի քո, Տէր, յօրինակ ըստ հնումն Զաքարիայ: Ընկալ առ ի մէնջ զխնկանուէր մաղթանս, որպէս զպատարագն Աբելի, Նոյի եւ Աբրահամու: Բարեխօսութեամբ վերին քո զօրացդ միշտ անշարժ պահեա զաթոռ Հայկազեանս:Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:

Քահանան. Օրհնեալ թագաւորութիւնն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ժամամուտ՝ յաւուր պատշաճի

Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք, ընկալ, կեցո եւ ողորմեա: Օրհնեա Տէր:

Քահանան. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:

Դպիրներ. Առաջի քո, Տէր:

Քահանան. Տէր Աստուած մեր, որոյ կարողութիւնդ անքնին է եւ փառքդ անհասանելի: Որոյ ողորմութիւնդ անչափ է եւ գթութիւնդ անբաւ: Դու ըստ առատ մարդասիրութեանդ քում նայեաց ի ժողովուրդս քո եւ ի տաճարս յայս սուրբ: Եւ արա ընդ մեզ եւ ընդ աղօթակիցս մեր առատապէս զողորմութիւն քո եւ զգթութիւն: Զի քեզ վայելէ փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Ճաշու Շարականը յաւուր պատշաճի

Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:

Քահանան. Զի քո է կարողութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. ամէն:

Սարկաւագ. Պռօսխումէ:

Դպիրներ. Սուրբ Աստուած, սուրբ եւ հզօր, սուրբ եւ անմահ, որ յարեար ի մեռելոց (կամ ըստ պատշաճի աւուրն), ողորմեա մէզ:

Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն խաղաղութեան ամենայն աշխարհի եւ հաստատութեան սրբոյ եկեղեցւոյ, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն ամենայն սուրբ եւ ուղղափառ եպիսկոպոսաց զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն հայրապետին մերոյ Տեառն Գարեգնի Սրբազնագոյն Կաթողիկոսի կենաց եւ փրկութեան հոգւոյ նորին, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն վարդապետաց, քահանայից, սարկաւագաց, դպրաց եւ ամենայն ուխտի մանկանց եկեղեցւոյ զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն հոգւոցն հանգուցելոց, որք ճշմարիտ եւ ուղիղ հաւատով ի Քրիստոս ննջեցին, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա: Տէր ողորմեա: Քեզ Տեառնդ յանձն եղիցուք: Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Քահանան. Զի ողորմած եւ մարդասէր ես Աստուած գոլով, եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Յաւուր պատշաճի Ընթերցուած եւ Աւետարան 

Դպիրներ. Փառք, քեզ, Տէր Աստուած մեր:

Սարկաւագ. Հաւատամք ի մի Աստուած, ի Հայրն Ամենակալ, յԱրարիչն երկնի եւ երկրի, երեւելեաց եւ աներեւութից։

Եւ ի մի Տէր Յիսուս Քրիստոս, Որդին Աստուծոյ, ծնեալն յԱստուծոյ Հօրէ, Միածին՝ այսինքն յէութենէ Հօր։ Աստուած յԱստուծոյ, Լոյս ի Լուսոյ, Աստուած ճշմարիտ յԱստուծոյ ճշմարտէ, ծնունդ եւ ոչ արարած։ Նոյն ինքն ի բնութենէ Հօր, որով ամենայն ինչ եղեւ յերկինս եւ ի վերայ երկրի, երեւելիք եւ աներեւոյթք։

Որ յաղագս մեր մարդկան եւ վասն մերոյ փրկութեան իջեալ ի յերկնից՝ մարմնացաւ, մարդացաւ, ծնաւ կատարելապէս ի Մարիամայ սրբոյ կուսէն Հոգւովն Սրբով։ Որով էառ զմարմին, զհոգի եւ զմիտ եւ զամենայն որ ինչ է ի մարդ, ճշմարտապէս եւ ոչ կարծեօք։ Չարչարեալ, խաչեալ, թաղեալ, յերրորդ աւուր յարուցեալ, ելեալ ի յերկինս նովին մարմնովն, նստաւ ընդ աջմէ Հօր։ Գալոց է նովին մարմնովն եւ փառօք Հօր՝ ի դատել զկենդանիս եւ զմեռեալս, որոյ թագաւորութեանն ոչ գոյ վախճան։

Հաւատամք եւ ի Սուրբ Հոգին՝ յանեղն եւ ի կատարեալն, որ խօսեցաւ յօրէնս եւ ի մարգարէս եւ յաւետարանս։ Որ էջն ի Հորդանան, քարոզեաց յառաքեալսն, եւ բնակեցաւ ի սուրբսն։

Հաւատամք եւ ի մի միայն, ընդհանրական եւ առաքելական սուրբ եկեղեցի, ի մի մկրտութիւն, յապաշխարութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց։ Ի յարութիւն մեռելոց, ի դատաստանն յաւիտենից հոգւոց եւ մարմնոց, յարքայութիւնն երկնից եւ ի կեանսն յաւիտենականս։

Սարկաւագ. Իսկ որք ասեն՝ էր երբեմն, յորժամ ոչ էր Որդին, կամ էր երբեմն, յորժամ ոչ էր Սուրբ Հոգին. կամ թէ  յոչէից եղեն կամ յայլմէ էութենէ ասեն լինել զՈրդին Աստուծոյ եւ կամ զՍուրբ Հոգին, եւ թէ՝ փոփոխելիք են կամ այլայլելիք, զայնպիսիսն նզովէ Կաթուղիկէ եւ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի:

Քահանան. Իսկ մեք փառաւորեսցուք, որ յառաջ քան զյաւիտեանս երկիրպագանելով Սրբոյ Երրորդութեանդ եւ միոյ Աստուածութեանն՝ Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Եւ եւս հաւատով աղաչեսցուք եւ խնդրեսցուք ի Տեառնէ Աստուծոյ եւ ի Փրկչէն մերմէ Յիսուսէ Քրիստոսէ… զի զողորմութեան զշնորհսն իւր արասցէ ի վերայ մեր. Տէրն ամենակալ կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Դպիրներ. Կեցո Տէր: Շնորհեա Տէր, շնորհեա Տէր, շնորհեա Տէր: Տէր ողորմեա: Քեզ Տեառնդ յանձն եղիցուք: Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Քահանան. Որպէսզի արժանաւորք եղիցուք գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ Սուրբ Հոգւոյդ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամեն:  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:

Դպիրներ. Առաջի քո, Տէր:

Քահանան. Խաղաղութեամբ քով Քրիստոս, Փրկիչ մեր, որ ի վեր է քան զամենայն միտս եւ զբանս, ամրացո զմեզ եւ աներկիւղ պահեա յամենայն չարէ: Հաւասարեա զմեզ ընդ ճշմարիտ երկրպագուս քո, որք հոգւով եւ ճշմարտութեամբ քեզ երկիրպագանեն: Վասն զի Ամենասուրբ Երրորդութեանդ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից: Օրհնեալ Տէր մեր Յիսուս Քրիստոս. ամէն:

Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:

Քահանան. Տէր Աստուած օրհնեսցէ զամենեսեանդ:

Badarak Karn 4ՄԱՍ Գ. ՄԵԾ ՄՈՒՏՔ

Սարկաւագ. Մի ոք յերախայից, մի ոք ի թերահաւատից եւ մի ոք յապաշխարողաց եւ յանմաքրից մերձեսցի յաստուածային խորհուրդս:

Դպիրներ. Մարմին տէրունական եւ արիւն փրկչական կայ առաջի երկնային զօրութիւնքն յաներեւոյթս երգեն եւ ասեն անհանգիստ բարբառով՝ սուրբ, սուրբ, սուրբ, Տէր զօրութեանց:

Սարկաւագ. Սաղմոս ասացէք Տեառն Աստուծոյ մերում, դպիրք, ձայնիւ քաղցրութեամբ զերգս հոգեւորս:

Սրբասացութիւն ըստ պատշաճի 

Սարկաւագ. Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Եւ եւս հաւատով եւ սրբութեամբ կացցուք յաղօթս առաջի սրբոյ սեղանոյս Աստուծոյ: …Եւ գտցուք զողորմութեան զշնորհս: Յաւուր յայտնութեան եւ ի միւսանգամ գալստեան Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի. կեցուսցէ եւ ողորմեսցի:

Դպիրներ. Կեցո Տէր եւ ողորմեա:

Քահանան. Շնորհօք եւ մարդասիրութեամբ Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի, ընդ որում քեզ Հօր, միանգամայն եւ Հոգւոյդ Սրբոյ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ, այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:

Դպիրներ. Առաջի քո, Տէր:

Սարկաւագ. Ողջոյն տուք միմեանց ի համբոյր սրբութեան, եւ որք ոչ էք կարողք հաղորդիլ աստուածային խորհրդոյս, առ դրունս ելէք եւ աղօթեցէք:

Դպիրներ. Քրիստոս ի մէջ մեր յայտնեցաւ, որ Էնն Աստուած աստ բազմեցաւ: Խաղաղութեան ձայն հնչեցաւ, սուրբ ողջունի հրաման տուաւ: Եկեղեցիս մի անձն եղեւ, համբոյրս յօդ լրման տուաւ: Թշնամութիւնն հեռացաւ, սէր յընդհանուրս սփռեցաւ: Արդ` պաշտօնեայք բարձրեալ զձայն` տուք զօրհնութիւն ի մի բերան: Միասնական Աստուածութեանն, որում սրովբէքն են սրբաբան:

Սարկաւագ. Ահիւ կացցուք, երկիւղիւ կացցուք, բարւոք կացցուք եւ նայեցարուք զգուշութեամբ:

Դպիրներ. Առ քեզ, Աստուած:

Սարկաւագ. Պատարագ Քրիստոս մատչի անարատ Գառն Աստուծոյ:

Դպիրներ. Ողորմութիւն եւ խաղաղութիւն եւ պատարագ օրհնութեան:

Քահանան. Շնորհք, սէր եւ աստուածային սրբարար զօրութիւնն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ եղիցի ընդ ձեզ եւ ընդ ամենեսեանդ:

Դպիրներ. Ամէն եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Զդրունս, զդրունս ամենայն իմաստութեամբ եւ զգուշութեամբ: Ի վեր ընծայեցուցէք զմիտս ձեր աստուածային երկիւղիւ:

Դպիրներ. Ունիմք առ քեզ Տէր ամենակալ:

Սարկաւագ. Եւ գոհացարուք զՏեառնէ բոլորով սրտիւ:

Դպիրներ. Արժան եւ իրաւ:

Քահանան. Եւ ընդ սերովբէսն եւ ընդ քերովբէսն միաձայն սրբասացութեամբ յօրինել նուագս եւ համարձակապէս գոչելով աղաղակել ընդ նոսին եւ ասել:

Դպիրներ. Սուրբ, Սուրբ, Սուրբ Տէր զօրութեանց: Լի են երկինք եւ երկիր փառօք քո: Օրհնութիւն ի բարձունս: Օրհնեալ որ եկիր եւ գալոցդ ես անուամբ Տեառն. ովսաննա ի բարձունս:

Քահանան. Առէք, կերէք, այս է մարմին իմ, որ վասն ձեր եւ բազմաց բաշխի, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Արբէք ի սմանէ ամենեքեան, այս է արիւն իմ նորոյ ուխտի, որ յաղագս ձեր եւ բազմաց հեղանի, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց:

Դպիրներ. Ամէն: Հայր երկնաւոր, որ զՈրդիդ քո ետուր ի մահ վասն մեր պարտապան պարտեաց մերոց: Հեղմամբ արեան նորա աղաչեմք զքեզ, ողորմեա քո բանաւոր հօտի:

Քահանան. Եւ զքոյս ի քոյոց քեզ մատուցանեմք ըստ ամենայնի եւ յաղագս ամենեցուն:

Դպիրներ. Յամենայնի օրհնեալ ես Տէր, օրհնեմք զքեզ, գովեմք զքեզ: Գոհանամք զքէն, աղաչեմք զքեզ, Տէր Աստուած մեր:

Քահանան.  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:

Դպիրներ. Առաջի քո, Տէր: Որդի Աստուծոյ, որ պատարագեալ Հօր ի հաշտութիւն հաց կենաց բաշխիս ի մեզ: Հեղմամբ արեան քո սուրբ աղաչեմք զքեզ, ողորմեա արեամբ քով փրկեալ հօտի:

Քահանան. Որպէսզի եղիցի սա ամենեցուն մեզ մերձեցելոցս յանդատապարտութիւն, ի քաւութիւն եւ ի թողութիւն մեղաց:

Դպիրներ. Հոգի Աստուծոյ, որ զփառակցի քո զխորհուրդ իջեալ ի յերկնից կատարես ի ձեռս մեր: Հեղմամբ արեան սորա, աղաչեմք զքեզ, հանգո զհոգիս մեր ննջեցելոցն:

Քահանան. Ընդ որս եւ մեզ այց արասցես, բարերար Աստուած, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Քահանան. Աստուածածնի սրբոյ կուսին Մարիամու եւ Յովհաննու Մկրտչին, Ստեփանոսի Նախավկային եւ ամենայն սրբոց, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Առաքելոց սրբոց, մարգարէից, վարդապետաց, մարտիրոսաց, եւ ամենայն հայրապետաց սրբոց: Առաքելագործ եպիսկոպոսաց, երիցանց, ուղղափառ սարկաւագաց եւ ամենայն սրբոց, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Օրհնեալ, գովեալ եւ փառաւորեալ հրաշալի եւ աստուածազարդ Տէրութեանն (կամ ըստ պատշաճի) Քրիստոսի, Աստուծոյ մերոյ, երկիրպագանեմք:

Դպիրներ. Փառք Տէրութեան (կամ ըստ պատշաճի), Տէր:

Սարկաւագ. Սուրբ եւ աստուածահաճոյ (այս անուն մարգարէին կամ հայրապետին կամ առաքելոյն կամ մարտիրոսին կամ թագաւորին), որոյ այսօր զյիշատակն կատարեցաք, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Առաջնորդացն մերոց եւ առաջին լուսաւորչացն, սրբոց Թադէոսի եւ Բարթուղիմէոսի առաքելոցն, եւ Գրիգորի Լուսաւորչին, Արիստակիսի, Վրթանիսի, Յուսկանն, Գրիգորիսի, Ներսիսի, Սահակայ, Դանիէլի եւ Խադայ, Մեսրոպայ վարդապետին, եւ Գրիգորի Նարեկացւոյն եւ Ներսիսի Կլայեցւոյն, Յովհաննու Որոտնեցւոյն եւ Գրիգորի եւ Մովսիսի Տաթեւացեանցն, եւ սրբոց Գրիգորիսեանց եւ Ներսիսեանց, հովուաց եւ հովապետաց Հայաստանեայց, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Միանձնացելոց սրբոց, առաքինասէր եւ աստուածուսոյց կրօնաւորացն եւ …ամենայն սրբոց հարց եւ աշակերտելոց նոցին ընդ տիեզերս, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Թագաւորաց հաւատացելոց՝ սրբոց Անգարու, Կոստանդիանոսի, Տրդատայ եւ Թէոդոսի…, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Ընդհանուր ամենայն հաւատացելոց, արանց եւ կանանց, ծերոց եւ տղայոց եւ ամենայն չափու հասակի, հաւատով եւ սրբութեամբ ի Քրիստոս ննջեցելոց, եղիցի յիշատակ ի սուրբ պատարագս, աղաչեմք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր եւ ողորմեա:

Քահանան. Եւս առաւել զեպիսկոպոսապետն եւ պատուական հայրապետն ամենայն հայոց զտէր (այս անուն) սրբազնագոյն կաթողիկոսն եւ վիճակիս բարեխնամ առաջնորդ (այս անուն) եպիսկոպոսն շնորհեսցես մեզ ընդ երկայն աւուրս ուղիղ վարդապետութեամբ:

Դպիրներ. Ամէն:

Սարկաւագ. Գոհութիւն եւ փառաբանութիւն մատուցանեմք զքեզ, Տէր Աստուած մեր, բասն սուրբ եւ անմահ պատարագիս, որ ի վերայ սրբոյ սեղանոյս, զի զսա մեզ ի սրբութիւն կենդանութեան պարգեւեսցես: Սովաւ շնորհա զսէր, զհաստատութիւն եւ զըղձալի խաղաղութիւն ամենայն աշխարհի, սրբոյ եկեղեցւոյ եւ ամենայն ուղղափառ եպիսկոպոսաց, եպիսկոպոսապետին մերոյ եւ պատուական հայրապետին ամենայն հայոց, տեառն, տեառն (այս անուն) սրբազնագոյն կաթողիկոսի եւ առաջնորդին մերում վիճակի տեառն (այս անուն) սրբազան եպիսկոպոսի եւ քահանայիս, որ զպատարագս մատուցանէ…

Դպիրներ. Ըստ ամենայնի եւ յաղագս ամենեցուն:

Քահանան. Եւ եղիցի ողորմութիւն մեծիս Աստուծոյ եւ Փրկչի մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի  ընդ ձեզ եւ ընդ ամենեսեան:

Դպիրներ. Ամէն: Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Ամէն: Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Ամենայն սրբովք, զորս յիշատակեցաք եւս առաւելապէս, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Վասն մատուցեալ սուրբ եւ աստուածային անմահ պատարագիս, որ ի վերայ սրբոյ սեղանոյս, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Որպէսզի Տէր Աստուած մեր, որ ընկալաւ զսա ի սուրբ, յերկնային եւ յիմանալի իւր մատուցարանն, զփոխանակն առաքեսցէ առ մեզ զշնորհս եւ զպարգեւս հոգւոյն սրբոյ, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Ընկալ, կեցո եւ ողորմեա եւ պահեա զմեզ Տէր, քոյին շնորհիւդ:

Դպիրներ. Կեցո Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Զամենասրբուհի զԱստուածածին զմիշտ կոյսն Մարիամ, հանդերձ ամենայն սրբովք յիշելով, զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Յիշեա Տէր ողորմեա: Տէր ողորմեա: Քեզ Տեառնդ յանձն եղիցուք: Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Քահանան. Եւ տուր մեզ համարձակաձայն բարբառով բանալ զբերանս մեր, կարդալ զքեզ երկնաւորդ Հայր, երգել եւ ասել.

Դպիրներ. Հայր մեր որ յերկինս ես, սուրբ եղիցի անուն քո։ Եկեսցէ արքայութիւն քո։ Եղիցին կամք քո, որպէս յերկինս եւ յերկրի։ Զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր։ Եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց։ Եւ մի տանիր մեզ ի փորձութիւն, այլ փրկեա զմեզ ի չարէ։

Քահանան. Զի քո է արքայութիւն եւ զօրութիւն եւ փառք յաւիտեանս. Ամէն:  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Աստուծոյ երկիրպագեսցուք:

Դպիրներ. Առաջի քո, Տէր:

Քահանան. Քրիստոսիւ Յիսուսիւ Տէրամբ մերով, ընդ որում քեզ Հոգւոյդ Սրբոյ եւ Հօր ամենակալի վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Սարկաւագ. Պռօսխումէ:

Քահանան. Ի սրբութիւն սրբոց:

Դպիրներ. Միայն Սուրբ, միայն Տէր, Յիսուս Քրիստոս ի փառս Աստուծոյ Հօր. ամէն:

Քահանան. Օրհնեալ Հայր Սուրբ, Աստուած ճշմարիտ:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Օրհնեալ Որդիդ Սուրբ, Աստուած ճշմարիտ:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Օրհնեալ Հոգիդ Սուրբ, Աստուած ճշմարիտ:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից:

Դպիրներ. Ամէն: Հայր Սուրբ, Որդիդ Սուրբ, Հոգիդ Սուրբ: Օրհնութիւն եւ փառք Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Քահանան. Ի սուրբ, ի սուրբ պատուական Մարմնոյ եւ յԱրենէ Տեառն մերոյ եւ Փրկչին Յիսուսի Քրիստոսի (կը դառնայ դէպի ժողովուրդը եւ կը շարունակէ) ճաշակեսցուք սրբութեամբ, որ իջեալ ի յերկնից բաշխի ի միջի մերում: Սա է Կեանք, Յոյս, Յարութիւն, Քաւութիւն եւ Թողութիւն մեղաց: Սաղմոս ասացէք Տեառն Աստուծոյ մերում: Սաղմոս ասացէք երկնաւոր թագաւորիս մերում անմահի, որ նստի ի կառս քերովբէականս:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա:

Դպիրներ. Ամենասուրբ Երրորդութիւն տուր աշխարհիս խաղաղութիւն:

Սարկաւագ. Եւ հիւանդաց բժշկութիւն, ննջեցելոց արքայութիւն:

Դպիրներ. Արի Աստուած հարցեն մերոց, որ ապաւէնդ ես նեղելոց:

Սարկաւագ. Հաս օգնութիւն ծառայիս քոց, լեր օգնական ազգիս հայոց:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա, Տէր ողորմեա, Յիսուս Փրկիչ մեզ ողորմեա:

Սարկաւագ. Սուրբ եւ անմահ պատարագիս միջնորդութեամբ:

Դպիրներ. Ընկալ Տէր եւ ողորմեա:

Սարկաւագ. Սաղմոս ասացէք Տեառն Աստուծոյ մերում, դպիրք, ձայնիւ քաղցրութեամբ զերգս հոգեւորս: Զի սմա վայել են սաղմոսք եւ օրհնութիւնք, ալէլուք եւ երգք հոգեւորք: Պաշտօնեայք հանդերձ երգով սաղմոս ասացէք եւ զՏէր յերկինս օրհնեցէք:

Դպիրներ. Օրհնեալ է Աստուած: Քրիստոս պատարագեալ բաշխի ի միջի մերում. ալէլուիա: ԶՄարմին իւր տայ մեզ կերակուր եւ սուրբ զԱրիւն իւր ցօղէ ի մեզ. ալէլուիա: Մատիք առ Տէր եւ առէք զլոյս. ալէլուիա: Ճաշակեցէք եւ տեսէք, զի քաղցր է Տէր. ալէլուիա: Օրհնեցէք զՏէր յերկիս. ալէլուիա: Օրհնեցէք զնա ի բարձունս. ալէլուիա: Օրհնեցէք զնա ամենայն հրեշտակք նորա. ալէլուիա: Օրհնեցէք զնա ամենայն զօրութիւնք նորա. ալէլուիա:

Սարկաւագ. Երկիւղիւ եւ հաւատով յառաջ մատիք եւ սրբութեամբ հաղորդեցարուք:

Դպիրներ. Աստուած մեր եւ Տէր մեր, երեւեցաւ մեզ: Օրհնեալ եկեալ անուամբ Տեառն:

Քահանան. Կեցո Տէր, զժողովուրդս քո եւ օրհնեա զժառանգութիւնս քո, հովուեա եւ բարձրացո զսոսա յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

Դպիրներ. Լցաք ի բարութեանց քոց, Տէր, ճաշակելով զՄարմին քո եւ զԱրիւն: Փառք ի բարձունս կերակրողիդ զմեզ, որ եւ հանապազ կերակրես զմեզ: Առաքեա ի մեզ զհոգեւոր քո զօրհնութիւն: Փառք ի բարձունս կերակրողիդ զմեզ:

Սարկաւագ. Ամէն: Եւ եւս խաղաղութեան զՏէր աղաչեսցուք:

Դպիրներ. Տէր ողորմեա:

Սարկաւագ. Եւ եւս հաւատով ընկալեաք յաստուածային, սուրբ, երկնային, անմահ, անարատ եւ անապական խորհրդոյս՝ զՏեառնէ գոհացարուք:

Դպիրներ. Գոհանամք զքէն, Տէր, որ կերակրեցեր զմեզ յանմահական սեղանոյ քոյ: Բաշխելով զմարմինդ եւ զԱրիւնդ ի փրկութիւն աշխարհի եւ կեանք անձանց մերոց:

Սարկաւագ. Օրհնեա Տէր:

Badarak Karn 4

ՄԱՍ Դ. ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԱՐՁԱԿՈՒՄ

Քահանան. Որ օրհնես զայնոսիկ, որք օրհնեն զքեզ, Տէր, եւ սուրբ առնես զյուսացեալս ի քեզ:

Դպիրներ. Օրհնեալ է Աստուած:

Քահանան. Կեցո Տէր, զժողովուրդս քո եւ օրհնեա զժառանգութիւնս քո, հովուեա եւ բարձրացո զսոսա յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Սրբեա զսոսա, որք ողջունեցին սիրով զվայելչութիւն տան քոյ: Դու զմեզ փառաւորեա աստուածային զօրութեամբ քով եւ մի թողուր զյուսացեալս ի քեզ:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Զխաղաղութիւն պարգեւա ամենայն աշխարհի՝ եկեղեցեաց, քահանայից, պետութեանց քրիստոնէից, Հայրապետութեան ազգիս հայոց եւ Հանրապետութեան Հայաստան աշխարհիս եւ զինուորեալ մանկանց նոցա եւ ամենայն ժողովրդեանս:

Դպիրներ. Ամէն:

Քահանան. Զի ամենայն տուրք բարիք եւ ամենայն պարգեւք կատարեալք ի վերուստ են իջեալ առ ի քէն, որ ես Հայր լուսոյ եւ քեզ վայել է փառք, իշխանութիւն եւ պատիւ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Դպիրներ. Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան: Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան: Եղիցի անուն Տեառն օրհնեալ յայսմհետէ մինչեւ յաւիտեան:

Քահանան. Եղիցի, եղիցի եւ եղիցի: Կատարումն օրինաց եւ մարգարէից դու ես, Քրիստոս Աստուած մեր, որ լցեր զամենայն հայրակամ տնօրէնութիւնս քո, լից եւ զմեզ Հոգւովդ քով Սրբով:

Սարկաւագ. Օրթի:

Քահանան.  Խաղաղութիւն ամենեցուն:

Դպիրներ. Եւ ընդ հոգւոյդ քում:

Սարկաւագ. Երկիւղածութեամբ լուարուք:

Քահանան. Սրբոյ Աւետարանիս Յիսուսի Քրիստոսի, որ ըստ Յովհաննու (Գլ.Ա.1-14)

Դպիրներ. Փառք քեզ, Տէր Աստուած մեր:

Սարկաւագ. Պռօսխումէ:

Դպիրներ. Ասէ Աստուած:

Ի Հօրէ լուսոյ.

1Սկիզբէն էր Խօսքը, ու Խօսքը Աստուծոյ քով էր, եւ Խօսքը Աստուած էր. 2ան սկիզբէն Աստուծոյ քով էր: 3Ամէն ինչ եղաւ անո՛վ. եղածներէն ո՛չ մէկը եղաւ առանց անոր: 4Կեանքը անով էր, ու կեանքը մարդոց լոյսն էր. 5լոյսը կը փայլէր խաւարի մէջ, բայց խաւարը չճանչցաւ զայն:

6Աստուծմէ ղրկուած մարդ մը կար՝ որուն անունը Յովհաննէս էր: 7Ասիկա եկաւ վկայութեան համար՝ որ վկայէ Լոյսին մասին, որպէսզի բոլորը հաւատան անոր միջոցով: 8Ինք չէր այդ Լոյսը, հապա եկաւ՝ որպէսզի վկայէ Լոյսին մասին:

9Ճշմարիտ Լոյսը ա՛ն էր՝ որ կը լուսաւորէ աշխարհ եկող՝՝ ամէն մարդ: 10Ինք աշխարհի մէջ էր, եւ աշխարհը եղաւ իրմով, բայց աշխարհը չճանչցաւ զինք: 11Իրեններուն եկաւ, սակայն իրենները չընդունեցին զինք: 12Բայց անոնց՝ որ ընդունեցին զինք – անոնց՝ որ կը հաւատան իր անունին – իրաւասութիւն տուաւ Աստուծոյ զաւակներ ըլլալու: 13Անոնք ո՛չ արիւնէն եւ ո՛չ մարմինի կամքէն ծնան, ո՛չ ալ մարդու կամքէն, հապա՝ Աստուծմէ:

14Եւ Խօսքը մարմին եղաւ ու մեր մէջ բնակեցաւ, (եւ դիտեցինք անոր փառքը՝ Հօրը միածինի փառքին պէս,) շնորհքով ու ճշմարտութեամբ լեցուն: 15Յովհաննէս վկայեց անոր մասին, եւ աղաղակեց. «Ասիկա՛ է ան՝ որուն մասին կ՚ըսէի. “Ան որ իմ ետեւէս կու գայ՝ իմ առջեւս եղաւ, որովհետեւ ինձմէ առաջ էր”: 16Եւ անոր լիութենէն մենք բոլորս ստացանք շնորհք շնորհքի վրայ: 17Որովհետեւ Օրէնքը տրուեցաւ Մովսէսի միջոցով, բայց շնորհքն ու ճշմարտութիւնը եղան Յիսուս Քրիստոսի միջոցով: 18Ո՛չ մէկը երբե՛ք տեսած է Աստուած. բայց միածին Որդին՝ որ Հօրը ծոցն է, ի՛նք պատմեց անոր մասին»:

Սարկաւագ. Փառք քեզ, Տէր Աստուած մեր: Սուրբ Աւետարանաւս աղաչեսցուք զՏէր, զի սովաւ փրկեսցէ զմեզ ի մեղաց եւ կեցուսցէ շնորհիւ ողորմութեան իւրոյ: Ամենակալ Տէր Աստուած մեր, կեցո եւ ողորմեա:

Քահանան. Պահպանեա զհամագումարեալ ժողովուրդս քոյ, ընդ հովանեաւ սուրբ եւ պատուական խաչի քոյ ի խաղաղութեան: Փրկեա յերեւելի եւ յաներեւոյթ թշնամւոյն: Արժանաւորեա գոհութեամբ փառաւորել զքեզ ընդ Հօր եւ ընդ Սրբոյ Հոգւոյդ. այժմ եւ միշտ եւ յաւիտեանս յաւիտենից. ամէն:

Դպիրներ. Օրհնեցից զՏէր, յամենայն ժամ, յամենայն ժամ, օրհնութիւն նորա ի բերան մեր:

Քահանան. Օրհնեալք եղերուք ի շնորհաց Սուրբ Հոգւոյն: Երթայք ի խաղաղութիւն եւ Տէր եղիցի ընդ ձեզ եւ ընդ ամենեսեանս. ամէն:

ԵՒ ԱՐՁԱԿԻՆ Ի ԽԱՂԱՂՈՒԹԻՒՆ

 

Badwiran nor dam tzez  4

 

arrows fon fist  rightHeilige Messe

arrows fon fist  rightBadarak_Gomidas_Part_1.pdf

arrows fon fist  rightBadarak_Gomidas_Part_2.pdf

“Կը զգամ, որ Հայոց Պատարագին ողջ տարողութիւնը, մանաւանդ հոգեկերտող ներքին խոր ապրումն ու հասկացողութիւնը դեռ շատ հեռու կը մնան մեր ժողովուրդի ըմբռնողութեան անմիջական ծիրէն:”

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Ա.
Կաթողիկոս Ամենայն Հայոց
«Հող, մարդ եւ գիր»